Το φετινό καλοκαίρι ξεκίνησε με αντιδράσεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με το νέο εκπαιδευτικό νομοσχέδιο που μπαίνει σε ισχύ από την φετινή χρονιά. Κύριος προβληματισμός των εκπαιδευτικών ήταν και είναι ο τομέας της αξιολόγησης, τον οποίο δεν εγκρίνουν με την παρούσα μορφή, με αποτέλεσμα να κατεβαίνουν σήμερα σε συλλαλητήριο, συγκεντρώνοντας συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων.
Το νέο αυτό νομοσχέδιο -στα κεφάλαια Β με Δ- περιλαμβάνει θεσμούς, όπως το “νέο σχολείο” με “σύμβουλους εκπαιδευτικούς”, την ένταξη και επέκταση της σεξουαλικής εκπαίδευσης στην εκπαιδευτική διαδικασία και την ανεξαρτητοποίηση των εκπαιδευτικών μονάδων.
Τι ακριβώς προβλέπει το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση;
Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, λοιπόν, η αξιολόγηση αφορά στις σχολικές μονάδες, αλλά και στους εκπαιδευτικούς και θα γίνεται κάθε δύο χρόνια. Σκοπός, όπως αναφέρει το Υπουργείο Παιδείας, είναι να υπάρξει σωστή και αντικειμενική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων, ώστε να εξελιχθεί και να βελτιωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα. Διευκρινίζει, τέλος, ότι δεν υπάρχει περίπτωση απόλυσης εκπαιδευτικών ή μείωσης χρηματοδότησης σχολικών μονάδων.
Παρόλα αυτά μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας απορρίπτει όλα τα λεγόμενα του Υπουργείου Παιδείας, αναφέροντας πως σκοπός του νέου νομοσχεδίου είναι η απόλυση εκπαιδευτικών και η υποχρηματοδότηση των σχολικών μονάδων. Το πιο σημαντικό κομμάτι, όμως, είναι πως οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν πως η αξιολόγηση δεν θα είναι αντικειμενική.
Πως γίνεται, όμως, μία αξιολόγηση να είναι υποκειμενική; Όντας παιδί οικογένειας εκπαιδευτικών μπορώ να διαβεβαιώσω πως η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι ένα σύνολο κακών, μέτριων και καλών εκπαιδευτικών που εξαρτώνται όμως από “πελατειακές σχέσεις”. Όταν ένας εκπαιδευτικός έχει την εύνοια του διευθυντή ή του προϊσταμένου, τότε περνάει ζωή και κότα, όπως λέει και το λαϊκό ρητό.
Αν από την άλλη ο καθηγητής είναι είτε νέος στην σχολική μονάδα, είτε δεν έχει καλές σχέσεις με τον διευθυντή/προϊστάμενο, τότε η εμπειρία του δεν είναι ομαλή. Έτσι, λοιπόν, αν μεταφέρουμε τις συνθήκες αυτές στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών από τους ανωτέρους τους, τότε θα έχουμε από την μία τους “φίλους’ των ανωτέρων και από την άλλη τους “αδιάφορους” ή “εχθρούς” των ανωτέρων. Μαντέψτε, λοιπόν, ποιοι θα αξιολογηθούν αρνητικά και ποιοι θετικά…
Βλέπω πολλές αντιδράσεις πανεπιστημιακών ή ιδιωτικών υπαλλήλων, οι οποίοι δικαιολογημένα δεν μπορούν να κατανοήσουν την περιπλοκότητα σχετικά με το ζήτημα της αξιολόγησης. Στον ιδιωτικό τομέα, η πλειονότητα της αξιολόγησης έχει να κάνει με την έμπρακτη δουλειά του υπαλλήλου. Στον πανεπιστημιακό τομέα έχουμε ακαδημαϊκούς, οι οποίοι/οποίες αξιολογούνται ανάλογα με τις επιδόσεις τους. Αντίθετα στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπάρχουν πελατειακές σχέσεις, οι οποίες θα έχουν τραγικά αποτελέσματα στην αξιολόγηση.
Τι μπορεί να γίνει;
Αρχικά, ας συμφωνήσουμε όλοι ότι η αξιολόγηση σε κάθε επαγγελματικό τομέα είναι απαραίτητη για την εξέλιξή του. Θεωρώ, λοιπόν, πολύ περίεργη την στάση χιλιάδων εκπαιδευτικών, οι οποίοι δεν θέλουν καμία μορφή αξιολόγησης στα ελληνικά σχολεία.
Τι θα μπορούσε, όμως, να γίνει τελικά; Μία πολύ θετική ιδέα θα ήταν η δημιουργία ανεξάρτητων επιτροπών, οι οποίες θα αξιολογήσουν τους εκπαιδευτικούς και τις σχολικές μονάδες. Έτσι, θα εξαλείψουμε την περίπτωση να υπάρχουν σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών και αξιολογητών. Κάτι παρόμοιο γίνεται και στη διαδικασία των Πανελλαδικών εξετάσεων. Εάν ένας εκπαιδευτικός διαθέτει συγγενή σε μία σχολική μονάδα, πρέπει να το δηλώσει, ώστε να μην μπει ως επόπτης στο ίδιο σχολείο και τμήμα με το παιδί-συγγενή, για να αποφευχθεί κάποιου είδους βοήθεια και συνεργασία.
Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η τήρηση της διαδικασίας της αξιολόγησης και η αντικειμενική της πορεία, χωρίς πελατειακές σχέσεις και φιλίες.
Τι ακόμα φοβούνται οι εκπαιδευτικοί;
Ένα ακόμη κεφάλαιο του νομοσχεδίου, με τα πάνω από 200 άρθρα, είναι και η ανεξαρτητοποίηση των σχολικών μονάδων. Εδώ πρέπει να δώσουμε ένα δίκαιο στους εκπαιδευτικούς, καθώς ενώ αυτή την περίοδο το εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται άμεση ενίσχυση από το κράτος, με χιλιάδες κενά στις σχολικές μονάδες και υποχρηματοδότηση, το Υπουργείο Παιδείας ζητά ανεξαρτητοποίηση.
Τι θα γίνει, συνεπώς, στο μέλλον με τον τομέα της ανεξαρτητοποίησης; Υπάρχει περίπτωση η αξιολόγηση να συνδέεται με την χρηματική ενίσχυση των σχολικών μονάδων; Εάν η απάντηση είναι ναι, τότε υπάρχει πρόβλημα, καθώς όντας κάτοικοι Ελλάδας δικαιούμαστε δωρεάν και ποιοτική δημόσια εκπαίδευση.
Θα δούμε, λοιπόν, πως θα δουλέψει το νέο εκπαιδευτικό νομοσχέδιο που μπαίνει αυτή τη χρονιά σε ισχύ. Θα καταφέρει να ενισχύσει την ποιότητα του ελληνικού σχολείου ή θα οδηγήσει στην παρακμή και πλήρη διάλυση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος;