Τις τελευταίες ημέρες υπάρχει συνεχής ενημέρωση αναφορικά με την εξέλιξη της υγείας ενός 16χρονου Ρομά, τον οποίο πυροβόλησε στο κεφάλι ένας αστυνομικός κατά την διαδικασία καταδίωξης. Ένα από τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής συζήτησης που ξεκίνησε είναι και η ρατσιστική χροιά που δίνει μεγάλη μερίδα του ελληνικού κοινού στο περιστατικό.
Τι συνέβη;
Η αρχική θεωρία που παρουσίασε η πλευρά των αστυνομικών ήταν πως ο νεαρός επιχείρησε εμβόλιση του αστυνομικού οχήματος. Έτσι, ο ένας αστυνομικός στόχευσε προς τα λάστιχα του αυτοκινήτου, αλλά χτύπησε τον νεαρό στο κεφάλι.
Από τις 5 Δεκεμβρίου 2022, ο νεαρός νοσηλεύεται στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, σε κρίσιμη κατάσταση. Έχουν προκύψει επεισόδια και συγκρούσεις λόγω του περιστατικού, με αποτέλεσμα να έχει εμπλακεί έντονα και ο πολιτικός κόσμος.
Η Νέα Δημοκρατία μιλά για ένα μεμονωμένο περιστατικό λάθος διαχείρισης μίας αστυνομικής επιχείρησης, ενώ η αντιπολίτευση κάνει αναφορά σε συστηματικό πρόβλημα της ελληνικής αστυνομίας.
Νέα στοιχεία
Σύμφωνα με νέα στοιχεία που προκύπτουν από διαλόγους των αστυνομικών, καθώς και βίντεο από το συμβάν, αλλάζει το προηγούμενο αφήγημα.
Αρχικά, η συζήτηση με το κέντρο ελέγχου σχετικά με τον πυροβολισμό έγινε αφότου συνέβη. Το κέντρο ελέγχου ζήτησε έπειτα επιβεβαίωση πως ο πυροβολισμός ήρθε από την ομάδα που είχε σταλεί για την καταδίωξη, την οποία έλαβε.
Βίντεο που δημοσίευσε ο τηλεοπτικός σταθμός ANT1, δείχνει πως το αμάξι του νεαρού, ουδέποτε, προσπάθησε να εμβολίσει τα οχήματα των αστυνομικών, γεγονός που προσθέτει περαιτέρω στοιχεία στην υπόθεση.
Όμως, πως ξεκίνησε το ρατσιστικό κύμα στα social media σχετικά με την κοινότητα Ρομά;
Ένας από τους λόγους που παρατηρούμε μίσος μεταξύ κοινωνικών ομάδων είναι η όξυνση από διάφορους παράγοντες (πχ ΜΜΕ) των διαφορών τους.
Ειδικότερα, όσον αφορά τις μειονότητες, αυτή η διαφορά παίρνει την μορφή των “επικίνδυνων άλλων”.
- Έχουν συνήθως διαφορετική εθνικότητα, που απειλεί την εθνική μας ταυτότητα
- Η διαφορετική τους θρησκεία αλλοιώνει τις παραδοσιακές μας αξίες
- Τα ΜΜΕ τους συνδέουν συνήθως με εγκληματικές δραστηριότητες
Το συγκεκριμένο κλίμα αποτελεί ιδανικό έδαφος για ρατσιστικές τάσεις που οδηγούν σε εντάσεις και σε περαιτέρω διαχωρισμό της κοινωνίας.
Ο ρόλος των ΜΜΕ
Ο τρόπος που τα ΜΜΕ παρουσιάζουν, κυρίως, τα ρεπορτάζ αναφορικά με τα εγκλήματα είναι ένας από τους λόγους διαμόρφωσης ρατσιστικών απόψεων.
Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος που γίνεται αναφορά στην εθνικότητα δραστών εγκλημάτων, όταν αυτοί είναι αλλοδαποί. Με αυτόν τον τρόπο αποτυπώνεται στο μυαλό ενός μεγάλου μέρους του κοινού, πως συγκεκριμένες εθνικότητες είναι απειλητικές.
Δραματική μουσική, έντονες εικόνες και συναισθηματικοί τίτλοι είναι κάποια extra χαρακτηριστικά των ρεπορτάζ αυτών.
Αυτό αποδεικνύουν στατιστικές έρευνες στις οποίες οι Έλληνες πολίτες θεωρούν επικίνδυνη την φύση προσφυγικών πληθυσμών, σε σχέση με τους ημεδαπούς πολίτες.
Αναλυτικότερα, έρευνα σε 550 πολίτες αναδεικνύει τον διχασμό και την εσωτερική διαμάχη των Ελλήνων πολιτών.
53% θεωρεί πως οι πρόσφυγες/αλλοεθνείς δεν αποτελούν απειλή για την ελληνική κοινωνία, αλλά το 47% τους θεωρεί παραπάνω εγκληματικούς.
Τι μπορεί να γίνει και τι αναμένουμε;
Ερχόμαστε, λοιπόν, για ακόμη μία φορά να αναρωτηθούμε τι πρέπει να κάνουμε και η απάντηση δεν είναι απλή.
Αρχικά, τα συνεχόμενα περιστατικά αστυνομικής βίας δεν μπορούν να ονομάζονται ακόμη “μεμονωμένα”. Πρέπει να παραδεχτούμε το πρόβλημα που υπάρχει εντός του χώρου της ελληνικής αστυνομίας, ώστε να προχωρήσουμε σε λύσεις.
Επίσης, ο ρατσισμός δεν είναι κάτι που απλά ξεριζώνεται από μία κοινωνία. Όταν μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας έχει εκτεθεί σε απόψεις, όπως “αυτοί” και “εμείς”, απόψεις που διχάζουν τις κοινωνίες, τότε το θέμα είναι περίπλοκο.
Οι λύσεις, συνεπώς, πρέπει να αφορούν μία ριζική αλλαγή του τρόπου λειτουργίας φορέων που υποφέρουν, όπως η αστυνομία, η εκπαίδευση και άλλα.
Ποιος, όμως, θα ξεκινήσει την αλλαγή;